Als leerkracht maak je deel uit van een team. Binnen dat team worden nieuwe ideeën ingebracht, wordt er overlegd, gediscussieerd, problemen geanalyseerd en opgelost en ga zo maar even door. Als er een nieuw idee wordt ingebracht of een probleem dan ben ik iemand die denkt en laat merken 'Laat maar komen'. Ik sta graag open voor nieuwe uitdagingen en situaties en ga daarmee graag aan de slag. Op bepaalde momenten kan ik ook iemand zijn die in alternatieven denkt en de creativiteit los laat door in andere alternatieven te denken. Kortom op die momenten draag ik de gele of de groene hoed!
Je denkt nu: Trek jij dan op die momenten de kast open en zet je de gele of groene hoed op? Nee, dat doe ik helaas niet! Op dat moment benader ik het idee of probleem vanuit een bepaald perspectief. Edward de Bono heeft met zijn theorie een metafoor ontworpen om problemen of ideeën vanuit meerdere perspectieven te benaderen (van den Belt, 2012). Hoeden zijn gemakkelijk aan te trekken en af te nemen (Curtin, 2014). Ieder persoon bekijkt het probleem, situatie of idee vanuit een ander perspectief. De Bono heeft zes hoeden ontworpen die allemaal een eigen perspectief van benaderen weergeven.
Je denkt nu: Trek jij dan op die momenten de kast open en zet je de gele of groene hoed op? Nee, dat doe ik helaas niet! Op dat moment benader ik het idee of probleem vanuit een bepaald perspectief. Edward de Bono heeft met zijn theorie een metafoor ontworpen om problemen of ideeën vanuit meerdere perspectieven te benaderen (van den Belt, 2012). Hoeden zijn gemakkelijk aan te trekken en af te nemen (Curtin, 2014). Ieder persoon bekijkt het probleem, situatie of idee vanuit een ander perspectief. De Bono heeft zes hoeden ontworpen die allemaal een eigen perspectief van benaderen weergeven.
De zes denkhoeden worden hiernaast weergegeven, met daarbij typische kenmerken die tot die persoon behoren.
De blauwe hoed: Deze persoon behoud overzicht en controle. In een vergadering neemt deze persoon de rol in van de voorzitter, houdt het overzicht, luistert en vat alles samen.
De witte hoed: Deze persoon denkt vanuit feiten, cijfers, onderbouwing en bronnen. Is erg objectief en neutraal ingesteld, zonder eigen interpretaties.
De zwarte hoed: Deze persoon heeft kritiek op het idee of probleem. Hij/Zij focust zich op zwakke plekken en risico's door logisch te redeneren. De persoon ziet het alleen maar negatief in.
De groene hoed: Deze persoon heeft een creatieve kijk op het idee of probleem. Ze zien voordelen, maar denken in alternatieven. Hij/zij komt met nieuwe voorstellen waar anderen niet aan gedacht hebben en ziet nieuwe mogelijkheden in. Deze bedenkt ook oplossingen voor de kritiek die de persoon met de zwarte hoed aangeeft (Curtin, 2014).
De rode hoed: Deze persoon benadert het vanuit eigen gevoel en intuïtie. Hij/zij is erg emotioneel sterk en handelt vanuit de gevoelens op dat moment. Die gevoelens kunnen dus veranderen (Curtin, 2014).
De gele hoed: Deze persoon is erg optimistisch, ziet de voordelen ervan in en gaat er helemaal voor. Deze persoon denkt positief en gaat op zoek naar de voordelen en logische redenen (Curtin, 2014).
De blauwe hoed: Deze persoon behoud overzicht en controle. In een vergadering neemt deze persoon de rol in van de voorzitter, houdt het overzicht, luistert en vat alles samen.
De witte hoed: Deze persoon denkt vanuit feiten, cijfers, onderbouwing en bronnen. Is erg objectief en neutraal ingesteld, zonder eigen interpretaties.
De zwarte hoed: Deze persoon heeft kritiek op het idee of probleem. Hij/Zij focust zich op zwakke plekken en risico's door logisch te redeneren. De persoon ziet het alleen maar negatief in.
De groene hoed: Deze persoon heeft een creatieve kijk op het idee of probleem. Ze zien voordelen, maar denken in alternatieven. Hij/zij komt met nieuwe voorstellen waar anderen niet aan gedacht hebben en ziet nieuwe mogelijkheden in. Deze bedenkt ook oplossingen voor de kritiek die de persoon met de zwarte hoed aangeeft (Curtin, 2014).
De rode hoed: Deze persoon benadert het vanuit eigen gevoel en intuïtie. Hij/zij is erg emotioneel sterk en handelt vanuit de gevoelens op dat moment. Die gevoelens kunnen dus veranderen (Curtin, 2014).
De gele hoed: Deze persoon is erg optimistisch, ziet de voordelen ervan in en gaat er helemaal voor. Deze persoon denkt positief en gaat op zoek naar de voordelen en logische redenen (Curtin, 2014).
Als je de hoeden analyseert dan merk je zelf dat je niet specifiek tot één hoed behoord. Het is afhankelijk van de situatie, probleem of idee welke hoed je daadwerkelijk op zet. De uitdaging is nu om bij jezelf eens een keer een andere hoed op te zetten en het probleem of idee vanuit een ander perspectief te benaderen. Ik zie het als een enorme uitdaging om dat te doen! Als het gaat om ICT en Media in het onderwijs zetten veel leraren op dat moment de zwarte hoed op en zien alleen maar nadelen in en hebben kritiek. Juist voor die mensen is het van belang om ook eens een keer een andere hoed op te zetten, zoals de groene of de gele hoed.
Bij een goed samenwerkingsverband zijn alle hoeden aanwezig. Als men continu het met elkaar eens is, heb je het probleem zo opgelost, maar kom je nauwelijks tot verdieping. De zwarte hoed zorgt er eigenlijk voor dat er als het ware 'roet in het eten wordt gegooid'. Daarop reageren weer andere hoeden en op die manier kom je tot een oplossing of uitspraak.
Bij een goed samenwerkingsverband zijn alle hoeden aanwezig. Als men continu het met elkaar eens is, heb je het probleem zo opgelost, maar kom je nauwelijks tot verdieping. De zwarte hoed zorgt er eigenlijk voor dat er als het ware 'roet in het eten wordt gegooid'. Daarop reageren weer andere hoeden en op die manier kom je tot een oplossing of uitspraak.
Bronnen:
Belt, B. van den (2012). Denkhoeden van de Bono. http://www.bartvandenbelt.nl/denkhoeden-van-de-bono/. Bezocht op: 23 juni 2014
Curtin, L. (2014). Six thinking hats: A tool to strengthen critical Thinking, Collaboration, Communication, and Creativity Skills. http://www.debonoforschools.com/asp/six_hats.asp. Bezocht op: 23 juni 2014.
Lammerts, A. (2014). Onderwijspracticum Denkhoeden van de Bono. Gevolgd op 19 juni 2014.
Belt, B. van den (2012). Denkhoeden van de Bono. http://www.bartvandenbelt.nl/denkhoeden-van-de-bono/. Bezocht op: 23 juni 2014
Curtin, L. (2014). Six thinking hats: A tool to strengthen critical Thinking, Collaboration, Communication, and Creativity Skills. http://www.debonoforschools.com/asp/six_hats.asp. Bezocht op: 23 juni 2014.
Lammerts, A. (2014). Onderwijspracticum Denkhoeden van de Bono. Gevolgd op 19 juni 2014.